اجرت المثل زمین کشاورزی

سوال:

بنده مالک یک زمین 7000 متری هستم یک کشاورزی زمین بنده را تصرف کرده و گندم وجو کاشته است

و من از این کشاورز شکایت تصرف عدوانی کرده ام و میخوام اجرت المثل زمان تصرف را از این کشاورز بگیرم

نحوه محاسبه اجرت المثل چگونه است.

جواب:

شما میتوانید به دادگاه محل وقوع زمین مراجعه نموده و ضمن ارائه سند مالکیت دادخواست تصرف عدوانی و رفع ممانعت از حق علیه ایشان تنظیم نمائید لذا از زمانیکه ایشان زمین را تصرف کرده باشند میتوانید اجرت المثل را مطالبه کنید.

طبق ماده ۳۳۷ قانون مدنی هر گاه کسی بر حسب اذن صریح یا ضمنی از مال غیر استیفای منفعت کند صاحب مال مستحق اجرت‌المثل خواهد بود مگر این که معلوم شود که اذن در انتفاع مجانی بوده است.

 

 اجرت المثل:

به مبلغی که بابت استفاده شخص منتفع از مال، به مالک مال پرداخت می شود، اجرت المثل می گویند. میزان اجرت المثل بسته به شرایط روز و شدت استفاده و نوع مال و … تعیین می شود. در صورتی که استفاده کننده از پرداخت اجرت المثل ایام تصرف مال خودداری نماید، مالک می تواند اقدام به ارائه دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام تصرف نماید.  اجرت المثل معمولا خارج از قرارداد و توسط قاضی یا کارشناس تعیین می گردد .

 

اجرت المثل اراضی کشاورزی

درآمد متوسط سالیانه هر زمین، به صورت مستقیم بر اجاره بهای آن زمین و در نتیجه اجرت المثل اراضی کشاورزی تأثیر می گذارد. این درآمد به نوع محصول، میزان حاصلخیزی خاک زمین، آب و هوای زمین، تنش های محیطی تهدید کننده زیست بوم، شیوع آفات و بیماری ها در منطقه، موقعیت مکانی زمین زراعی به صورتی که فاصله زمین تا بازارهای هدف و مراکز دریافت خدمات و فاصله تا جاده را مشخص نمایند، شرایط کشت منطقه از لحاظ تک محصولی و چندمحصولی، فرهنگ غالب بر سیستم کشاورزی منطقه و همچنین هزینه های مراحل کاشت و داشت و برداشت محصول و ماشین آلات و تجهیزات استفاده شده در زمین بستگی دارد.

روش های محاسبه اجرت المثل اراضی زراعی

اجرت المثل ایام تصرف زمین های کشاورزی به سه شیوه محاسبه می شود:

بر اساس تمام سال های تصرف و قیمت روز محصول

محاسبه در هر سال بر اساس آخرین قیمت محصول در آن سال

محاسبه اجرت المثل بر اساس میانگین سالیان مورد مطالبه

به طور معمول دادگاه کار شناس را ملزم به تعیین اجرت المثل به روش تفکیک سال های مورد مطالبه با ارزش همان سال می نماید. بدین صورت که اجرت المثل هر سال با آخرین نرخ محصول در همان سال تعیین شود. این امر از یک سو به این دلیل است که مالک در همان سال برای دریافت اجاره بها مراجعه ننموده است و مستأجر محصولی با شرایط همان سال تولید نموده است.

عوامل دخیل در محاسبه اجرت المثل اراضی کشاورزی در ایام تصرف

مدت زمان تصرف: مدت زمانی که زمین زراعی به تصرف در آمده است اغلب توسط قاضی دادگاه مشخص شده و مدتی از زمان صدور حکم خلع ید توسط دادگاه تا آغاز تصرف مالک را در بر می گیرد.

نوع کاربری زمین زراعی: زمین های زراعی از لحاظ حقوقی به سه نوع کاربری آبی، دیم و باغی تقسیم می شوند.

تشخیص محصول غالب منطقه از طریق شناسایی بازار و آمار جهاد کشاورزی تعیین می شود.

عملکرد محصول غالب منطقه به صورت تن در هکتار

ارزش واحدی محصول غالب در منطقه در خلال سال های مورد دعوی مطالبه اجرت المثل

محاسبه ارزش ناخالص تولید از طریق ضرب ارزش واحد محصول در میزان تولید در مساحت زمین مورد دعوا در هر سال

محاسبه ضریب ارزش ناخالص تولید در سالهای مورد مطالبه.

تعیین اجرت المثل زمین کشاورزی در ایام تصرف

از جمله عواملی که بر اجرت المثل زمین کشاورزی تاثیر گذار است متوسط در آمد سالیانه هر زمین و اجاره بهای زمین است. این درآمد سالیانه به برخی عوامل بستگی دارد از جمله:

۱-نوع محصولاتی که از زمین برداشت می‌شود

۲- حاصل‌خیز بودن خاک زمین زراعی

۳-نوع آب و هوا و بارش‌ها

۴- تنش‌های بومی و تهدیدات زیست محیطی

۵- آفات کشاورزی

۶- موقیعیت زمین کشاوزری و حدود فاصله آن با بازارها

۷-فاصله زمین کشاوزری تا جاده‌های ارتباطی

۸- ارتباط با بازارهای مورد نظر و دریافت خدمات

۹- نوع کشت منطقه که تک محصولی یا چند محصولی است

۱۰- نوع سیستم کشاورزی مناطق

۱۱- محاسبه هزینه‌های کاشت و برداشت محصولات کشاورزی

۱۲- هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین آلات کشاورزی

روش محاسبه:

تعداد سالهای تصرف ضربدر    مساحت مزرعه ضربدر   میانگین عملکرد سالانه گذشته گندم و جو  ضربدر   میانگین سالانه نرخ تضمینی گندم ( ۲۷۰۰۰ ریال )   ضربدر    %40    =  مساوی است با   اجرت المثل یا اجور معوقه مالک سالهای تصرف

فریبا سلیمان پور کارشناس و مشاورحقوقی

شماره تماس: [phone]