شرایط حمل و نقل کالا های تجاری

 

سوال:

من تولید کننده تخم مرغ هستم ماه پیش با یک شرکت باربری برای حمل تخم مرغ  به یکی از شهرستانها قرار داد بستم  ولی متاسفانه ماشین حمل  دچار سانحه شده و الان با باربری دچار اختلاف شده ایم میخواستم بدونم که چه باید بکنم تا به حق خود برسم؟

جواب:

شما با در دست داشتن گزارش کارشناسی تصادف مبنی بر مقصر بودن می توانیدابتدا  به اتحادیه حمل و نقل باربری اساس قرار دادمراجعه نمایید.اگر چنانچه فاقد قرارداد و فاکتور باشد باربری متخلف است که در صورت صادر نشدن فاکتور یا بارنامه  یا نداشتن پروانه کسب به سازمان تعزیرات حکومتی نسبت به شکایت علیه باربری متخلف اقدام نمایید و جهت مطالبه خسارات وارد بر بارها باید به دادگاه محل وقوع سانحه و یا محل استقرار باربری مراجعه کنید.

براساس ماده 388 اصلاحی قانون تجارت متصدی حمل و نقل به استناد بارنامه های صادره در قبال ارسال کنندگان ویا صاحبان کالا مسئول بوده و هرگونه خسارت بوجود آمده به عهده آنها می باشد.

قرارداد حمل و نقل، قراردادی است که به موجب آن شخصی به نام متصدی حمل و نقل در مقابل اجرت، حمل اشیاء را برعهده می گیرد.

هرگاه مقرر گردید قراردادی فی مابین شخص ثالثی با یکی از شرکت های خدمات رسان بسته شود این قرارداد باید به صورت مکتوب و ممهور به مهر و امضای آن شرکت و فرد متقاضی تهیه شده باشد. متاسفانه برخی افراد با توجه به عدم آگاهی نسبت به موضوعات حقوقی اشتباهاتی را مرتکب میشوند که این خود باعث بروز ضررهای مالی و گاه حیثیتی برای آنان می گردد.

طبق ماده 112 قانون تجارت مربوط به حقوق و تکالیف متصدی حمل  و نقل: متصدی حمل و نقل مکلف است کالا را به طور سالم به مقصد برساند. اگر کالا تلف یا گم شود، متصدی حمل و نقل مسؤول قیمت کالا در روز پرداخت و خسارات آن است، مگر اینکه ثابت کند تلف یا گم شدن کالا به جنس آن و یا تقصیر فرستنده و یا گیرنده منسوب است و یا ناشی از دستورات و یا اطلاعاتی بوده که یکی از آنها داده اند و یا به حوادث خارجی غیر قابل پیش بینی غیرقابل رفع مستند است. طرفین می توانند در قرارداد برای میزان خسارت، مبلغی بیشتر از قیمت کل کالا را معین کند اما شرط تحدید خسارت به کمتر از قیمت کالا باطل است همانطور که برآورد خسارت مال تلف شده بیش از قیمت مال  موجود در بازار باشد نیز باطل است.هزینه های جانبی و سود تجاری و تادیه و تاخیرباید در قالب دادخواست وجداگانه محاسبه گردد

 در ماده 114 آمده است:  متصدی حمل و نقل مطابق این قانون مسؤول خساراتی است که در مدت حمل ونقل واقع می شود، اعم از اینکه خود مباشر حمل و نقل باشد یا متصدی حمل و نقل دیگری را مأمور کرده باشد. در صورت اخیر متصدی حمل ونقل حق رجوع به حمل کننده ویا متصدی حمل ونقل فرعی را دارد.

تبصره- متصدی حمل و نقل فرعی متصدی حمل و نقلی است که اجرای قرارداد حمل و نقل یا اجرای بخشی از آن توسط متصدی حمل و نقل اصلی به او واگذار شده است.

 در ماده 115 آمده است:  در مورد خسارات ناشی از تأخیر تسلیم، عیب ویانقص کالا، متصدی حمل و نقل در حدود ماده (112) این قانون مسؤول است. میزان خسارات مذکور نباید از خسارات ناشی از تلف تمام کالا تجاوز کند، مگر اینکه در قرارداد، خلاف این ترتیب مقرر شده باشد.

تبصره1- تأخیر در تسلیم هنگامی رخ می دهد که کالا در مدت یا تاریخ مورد توافق و در صورت فقدان چنین توافقی، در مدت متعارفی که با توجه به اوضاع و احوال از متصدی مواظب انتظار می رود یا قبل از آن، به گیرنده تسلیم نشده باشد.

تبصره 2- اگر از موعد تحویل کالا مطابق تبصره (1) این ماده بیش از شصت روز سپری شده و کالا به گیرنده تحویل نشده باشد، مدعی خسارت می تواند آن را تلف یا گمشده فرض کند.

 در ماده 116 آمده است: چنانچه کالا بدون هیچ قیدی توسط گیرنده قبول و کرایه آن تأدیه شود، هیچ دعوایی علیه متصدی حمل و نقل جز در مورد تدلیس ویا تقصیر سنگین پذیرفته نمی‌شود. با این حال، متصدی حمل و نقل مسؤول خسارات غیر ظاهر است، مشروط بر اینکه گیرنده، آن خسارت را به فوریت پس از مشاهده به متصدی حمل ونقل اطلاع دهد. این اطلاعیه باید حداکثر تا سی روز بعد از تحویل گرفتن کالا ارسال شود.

 در ماده 123 آمده است: مهلت اقامه دعاوی خسارت علیه متصدی حمل ونقل، جز در موارد تدلیس و تقصیر سنگین، یکسال است. مبدأ این مدت در مورد تلف یا گم شدن کالا با تأخیر در تسلیم، روزی است که کالا باید در آن روز به گیرنده تسلیم می گردید و در مورد سایر خسارات وارد شده به کالا، روزی است که مال به گیرنده تسلیم شده است.

ماده 127 نیز بیان می دارد؛ فرستنده باید کالا را به طرز مناسب بسته بندی کند و عهده دار خسارت ناشی از عیوب بسته بندی است، ولی خسارات ناشی از بارگیری، بارچینی و تخلیه نادرست بر عهده متصدی حمل و نقل است

نکته:

تولید کنندگان باید توجه کنند که حتما برای ارسال محصولات خودبا قرارداد و با باربری های معتبر  و دارای بیمه کار کنند.و از رسیدن بار سالم به گیرنده اطمینان حاصل نماید.بسته بندی آنها ایمن و استاندارد باشد .اگر بار آنها تا یک ماه بدست گیرنده نرسید باید اقدام قانونی را انجام دهند.

فریبا سلیمان پور کارشناس و مشاور حقوقی

شماره تماس: [phone]