آتش زدن

سوال:

فصل تابستان نزدیک است واین روز ها شاهد آتش زدن جا کشت زمین های زراعی( غلات )و همچنین آتش گرفتن جنگل ها و مراتع هستیم، اگر کسی مرتکب چنین اقدام شود چه جرمی دارد و مجازات آن چیست؟

جواب:

جرم آتش زدن‌ جنگل و مراتع شامل دو بخش کیفری و مدنی می‌شود. بخش کیفری مشتمل بر مجازات‌هایی است که برای مجرمان در نظر گرفته شده و مصادیقی از قبیل حبس‌، جزای نقدی، لغو پروانه اشتغال و امثال آن را در بر می‌گیرد. بخش مدنی نیز به نوبه خود، مسأله مسئولیت مدنی و جبران خسارات وارده ناشی از تحریق را که عمدتا مبتنی بر معیار یا اماره تقصیر است، تحت پوشش قرار می‌دهد.

بر اساس ماده ۴۵ قانون حفظ و احیای منابع طبیعی آتش زدن نباتات یا کاه و کلش مزارع که در اصطلاح محلی پس چر نامیده می شود بدون اخذ اجازه و نظارت دقیق ماموران جنگلبانی کاملاً ممنوع است.

در صورت بی مبالاتی یا ایجاد حریق در مزارع و شالیزارهای و سرایت آن به سطوح جنگل و مرتع، فرد مرتکب جرم شده شد وطبق ماده ۴۶ قانون حفظ و احیای منابع طبیعی در مراجع قضایی یا شعب دادگاه ها به حبس تادیبی از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد و اگر این عمل منجر به آتش گرفتن درختی شود پرداخت جریمه نقدی متوجه فرد مرتکب می شود.

در ماده ۴۷ قانون مذکور هر فرد که در سطوح جنگل و مرتع به صورت عمد آتش سوزی به وجود آورد، مجرم به زندان از سه ماه تا ۱۰ سال محکوم خواهد کرد.

‌تبصره - در موقع آتش‌سوزی در جنگلها کلیه مأمورین دولتی اعم از لشکری و کشوری وشهرداریها که در نزدیکی آن محل باشند در مقابل تقاضای‌مأمورین جنگلبانی یا ژاندارمری یا بخشداری موظفند با کلیه وسایل ممکنه دولتی و شهرداری که در اختیار دارند در آتش نشانی کمک نمایند مأمورین‌کشوری و شهرداری که در ایفای این وظیفه مسامحه و قصور نمایند بر حسب مورد طبق مقررات مواد 58 و 59 قانون استخدام کشوری مجازات‌می‌شوند. در مورد مأمورین لشکری تعقیب و مجازات آنان طبق مقررات و قوانین نظامی خواهد بود.

طبق ماده 675 هرکس عمدا جنگل یا خرمن یا هر نوع محصول زراعی  را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می‌شود و چنانچه اعمال فوق به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد، مجازات محارب را خواهد داشت.

طبق ماده 689 این قانون نیز در بحث جبران خسارات، تصریح کرده است که در تمام موارد مذکور در این فصل هرگاه حریق و تخریب و سایر اقدامات انجام‌شده منتهی به قتل یا نقص عضو یا جراحت و صدمه به انسانی شود مرتکب علاوه بر مجازات‌های مذکور حسب مورد به قصاص و پرداخت دیه و در هر حال به تادیه خسارات وارده نیزمحکوم خواهد شد.

آتش زدن مزارع زراعی به صورت عمدی و غیر عمدی دارای مجازات است و طبق قانون هوای پاک که شامل 34 ماده و 39 تبصره است آتش زدن پس مانده محصولات در اراضی کشاورزی براساس ماده ۲۰ 'قانون هوای پاک' خلاف قانون است و مرتکبین به جزای نقدی و حبس محکوم خواهند شد و علاوه بر این بر اساس تبصره یک و 2 ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی ارتکاب حریق (آتش زدن) عمدی عبارت است از انهدام  (نابود کردن) یا از بین بردن اموال یا ایجاد خسارت به وسیله ی آتش زدن و ماده ۲ و ۲۲ قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا و ماده ۴۵ قانون حفاظت از جنگل ها و مراتع آتش زدن بقایای گیاهی جرم محسوب می شود.

بر اساس ماده 2۰ این قانون: انباشت پسماند‌های بیمارستانی و صنعتی در معابر عمومی و فضای باز یا سوزاندن آنها و انباشتن پسماند‌های خانگی و ساختمانی در معابر عمومی و فضای باز خارج از مکانهای تعیین ‌شده توسط شهرداریها و دهیاریها یا سوزاندن آنها و همچنین سوزاندن بقایای گیاهی زمینهای زراعی پس از برداشت محصول ممنوع بوده و متخلف حسب مورد به جزای نقدی درجه شش موضوع ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی محکوم می‌ شود. وزارت جهاد کشاورزی مکلف است مفاد این ماده را به ‌طرق مقتضی به اطلاع بهره ‌برداران بخش‌ کشاورزی، عشایری و منابع ‌طبیعی برساند.

ماده ۶۸۳ قانون مجازات اسلامی هر نوع نهب( غارت) و اتلاف اموال و اجناس و امتعه (متاع .کالاها) یا محصولات که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهر و غلبه واقع شود‌ چنانچه محارب شناخته نشوند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد..

ماده ۶۷۶ قانون مجازات اسلامی هر کس سایر اشیاء منقول متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی هر کس عمداً اشیاء منقول و یا غیر منقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلاً یا بعضاً تلف نماید و یا از کار اندازد به‌ حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.