حریم جوی آب کشاورزی
سوال:
یک قطعه زمین کشاورزی دارم که جوی آب کشاورزی از آن عبور می کند.حریم این جوی آب برای استفاده کنندگان و کسانی که از آن جوی آب می گیرند چگونه است؟ آیا می توان جوی آب که در زمین من است را تصرف کرد و یا آن را بست؟
جواب:
نه تنهاامکان تصرف جوی آب وجود نخواهد داشت بلکه با توجه به دبی موجود در جوی یا نهر به فاصله ی حداقل ۱تا 2 متر از وسط جوی باید حریم رعایت شود و برای خرید و تصرف جوی یا نهر آب باید به اداره ی ثبت اسناد و املاک مراجعه و با صدور کارشناس و بلا استفاده بودن کشاورزان دیگر میتوانید با پرداخت هزینه آن را تصاحب نمایید. مواد قانونی مرتبط با این موضوع عبارتند از:
ماده 134: هیچ یک از اشخاصی که در یک معبر یا یک مجری شریکند نمی‌توانند شرکاء دیگر را مانع از عبور یا بردن آب شوند.
ماده ۱۳۶ : حریم مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد.
ماده ۱۳۸ : حریم چشمه و قنات از هر طرف در زمین رخوه [سست] (۵۰۰) گز و در زمین سخت (۲۵۰) گز است لیکن اگر مقادیر مذکوره در این ماده و ماده قبل برای جلوگیری از ضرر کافی نباشد به اندازه ای که برای دفع کافی باشد به آن افزوده می شود.
هر گز ۱۰۴ سانتی متر است.
ماده ۱۳۹ : حریم در حکم ملک صاحب حریم است و تملک و تصرف در آن منافی باشد با آنچه مقصود از حریم است بدون اذن از طرف مالک صحیح نیست و بنابراین کسی نمی تواند در حریم چشمه و یا قنات دیگری چاه بکند ولی تصرفاتی که موجب تضرر نشود جایز است.
ماده 151: یکی از شرکاء نمی‌تواند از مجرای مشترک مجرایی جدا کند یا دهنه نهر را وسیع یا تنگ کند یا روی آن پل یا آسیاب بسازد یا اطراف آن درخت بکارد یا هر نحو تصرفی کند مگر به اذن سایر شرکاء.
ماده 15 آیین نامه اجرایی قانون توزیع عادلانه آب مربوط به بستر و حریم رودخانه ها، انهار، مسیلها، مردابها، برکه های طبیعی و شبکه های آبرسانی، آبیاری و زهکشی - حریم کانالها، انهار احداثی و سنتی و شبکه‌های آبیاری و زهکشی باتوجه به ظرفیت آنها تعیین می‌گردد و این حریم از منتهی‌الیه دیواره آنها می‌باشد: ظرفیت کانالها،
انهار مستحدثه و شبکه‌های آبیاری و‌زهکشی:
الف - آبدهی (دبی) بیش از 15 متر مکعب در ثانیه - میزان حریم از هر طرف 12 تا 15
متر
ب - آبدهی (دبی) از 10 تا 15 متر مکعب در ثانیه - میزان حریم از هر طرف 8 تا 12
متر
پ - آبدهی (دبی) از 5 تا 10 متر مکعب در ثانیه - میزان حریم از هر طرف 6 تا 8 متر
ت - آبدهی (دبی) از 2 تا 5 متر مکعب در ثانیه - میزان حریم از هر طرف 4 تا 6 متر
ث - آبدهی (دبی) از یکصد و پنجاه لیتر تا متر مکعب در ثانیه -میزان حریم از
هرطرف 1 تا 2 متر
ج - آبدهی (دبی) کمتر از یکصد و پنجاه لیتر در ثانیه - میزان حریم از هر طرف 1متر
تبصره 1 - کانال، انهار، شبکه‌های آبیاری و زهکشی و انهار طبیعی و احداثی واقع در داخل مزارع و باغها تا مساحت یکصد هکتار که برای آبیاری‌همان مزارع و باغها مورد استفاده است، دارای حریم نیستند.
تبصره 2 - در مواردی که در طراحی کانال، تأسیسات تبعی (راه سرویس، گل انداز، زهکش و غیره) در یک طرف یا طرفین آن منظور شده باشد،حریم مرتبط به فاصله (2) متر از منتهی الیه تأسیسات مذکور برای حفاظت آنها در نظر گرفته می‌شود، ولی در هر حال فاصله‌ای که تأسیسات تبعی‌مذکور به انضمام دو متر حریم مقرر در فوق در آن قرار دارد، نباید از میزان حریم مقرر در این ماده کمتر باشد.
فریبا سلیمان پور کارشناس و مشاور حقوقی
09104915236
